Kilka refleksji na temat nowego wydania Viaggio della Serenissima S. Bona Regina in Polonia C. Carmignano

Artykuł odsłania genezę i budowę tekstu Colantonio Carmignano. Przedstawia też ciekawą przedmowę, którą do książki napisał Luigi Marinelli. Proponowane wydanie zawiera także propozycje co do intertekstualnego wymiaru wiersza, zwracając uwagę na podobieństwa między pierwszym wersem utworu, a elegią I 8 Joannesa Secundusa, przy czym oba teksty zostały pozbawione cech epitalamium.

Bona Sforza – między Polską, Neapolem a Bari. W grze wielkich potęg europejskich XVI wieku

Epoka Bony Sforzy została poddana oglądowi (w niniejszym artykule) w kontekście stosunków między państwami europejskimi w I połowie XVI wieku. Dotyczy to zwłaszcza dwóch monarchii: Karola V i Filipa II. Królowa Polski i księżna Bari próbowała odgrywać wiodącą rolę w ówczesnych stosunkach międzynarodowych, ale musiała ulec woli dwóch Habsburgów, zainteresowanych odzyskaniem kontroli nad księstwem Bari i zawarciem anty-tureckich sojuszy z Zygmuntem II, synem Bony.

Wizerunek królowej Bony w polskiej literaturze dramatycznej

W artykule omówiono literacki wizerunek królowej Bony w polskich dramatach dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych oraz podjęto próbę zrozumienia jego genezy. Akcja większości omawianych utworów, napisanych w dziewiętnastym i na początku dwudziestego wieku, zainspirowana jest burzliwymi losami małżeństwa Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną, a postać Bony, odmalowana w ciemnych barwach, przeciwstawiona jest nadmiernie wyidealizowanej postaci Barbary. Królową z rodu Sforzów ukazano jako kobietę zaślepioną nienawiścią i żądną władzy, sprytną i pozbawioną skrupułów intrygantkę, bezlitosną trucicielkę a także cudzoziemkę, która działa na szkodę Polaków i wprowadza w życie kontrowersyjne nauki swojego rodaka Machiavellego. Ten negatywny wizerunek, niezgodny z rzeczywistością historyczną, z biegiem lat coraz bardziej traci na wyrazistości, by zmienić się radykalnie w utworach powstałych po drugiej wojnie światowej za sprawą bardziej krytycznego ukazania Barbary. Ze złej i wrogiej Polsce monarchini Bona staje się mądrą władczynią i dalekowzrocznym politykiem broniącym interesów przybranej ojczyzny. W dalszym ciągu artykułu oddzielnie omówiono skrajnie różny sposób przedstawienia królowej Bony w dwóch dramatach rozgrywających się w Bari i niezainspirowanych małżeństwem Zygmunta Augusta. Dodatkowo ukazano dzieje sceniczne jednego z tych utworów.