Wprowadzenie

Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer czasopisma „Fabrica Litterarum Polono-Italica”, poświęcony w dużej mierze pisarstwu Kazimiery Alberti – autorki inspirującej i zagadkowej, będącej częścią historii dwóch literatur (polskiej i włoskiej), funkcjonującej w obu kręgach językowych i kulturowych, choć odmiennie. To przypadek artystki przez długi czas szerzej nieznanej, zapomnianej, mimo niewątpliwych atutów jej literackich tekstów. Prezentujemy pierwsze tak wszechstronne opracowanie dzieła autorki – podobnie jak jej życie i twórczość – dwujęzyczne.

Niezwykłość gór Krajobraz tatrzański w poezji Kazimiery Alberti

Geograficzne usytuowanie Polski sprawiło, że jest ona państwem odznaczającym
się interesującymi walorami krajoznawczymi. Dostęp do morza, tereny nizinne
i wyżynne oraz pasma górskie świadczą o jej różnorodności – nie powinien zatem
dziwić fakt, że te szczególne obszary znalazły odzwierciedlenie w literaturze, która,
wraz z prowadzonymi nad nią badaniami naukowymi, konstytuuje wiedzę o krajobrazie
(Kubacki 1948: 65). Zapisy dotyczące niezwykłości polskiej przestrzeni geograficznej
pojawiały się w twórczości wielu rodzimych pisarzy w różnych epokach.
Jednym z kluczowych elementów tego krajobrazu stały się góry, wśród których
wyjątkowe miejsce zajmuje najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat – Tatry.

Literackie wędrówki i historyczne podróże wokół społeczności Tatarów polsko-litewskich Baśnie, podania i legendy polskich Tatarów autorstwa Selima Mirzy Chazbijewicza

W artykule podjęta została próba kulturowej i historycznej rekonstrukcji społeczności
Tatarów zamieszkałych na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tatarzy, pochodzący
z Azji Środkowej, po podziale imperium mongolskiego udali się do Europy
Wschodniej, dając początek chanatowi Złotej Ordy. Pierwsze migracje Tatarów na
ziemie polskie z woli Wielkiego Księcia Litwy Witolda datuje się na wiek XIV. Dzięki
przynależności do religii muzułmańskiej Tatarzy zdołali na przestrzeni wieków ocalić
własną tożsamość. Twórczość literacką Tatarów polsko-litewskich można podzielić na
dwa typy literatury: religijną i popularną. Najznakomitszym przedstawicielem polskiej
współczesnej literatury tatarskiej jest Selim Mirza Chazbijewicz. Twórca, oprócz poezji
i eseistyki, interesował się popularną literaturą tatarską. Książka Baśnie, podania i legendy
polskich Tatarów to zbiór 21 opowiadań z tradycji tatarskiej, przekazywanych przez wieki ustnie. Książka ta jest dowodem na występowanie kulturowego splotu tradycji judeochrześcijańskiej, islamskiej i turecko-mongolskiej.